Putje wintertocht in Staden

Staden is een plaats en gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen, ten noordwesten van de stad Roeselare. De gemeente telt iets meer dan 11.000 inwoners.

In het plaatselijke dialect (West-Vlaams) wordt de 'd' niet uitgesproken en wordt het dus Staen.

Geschiedenis

Op het grondgebied van Staden werden voorwerpen uit het neolithicum aangetroffen, wijzend op een nederzetting uit dit tijdvak.

In 1115 werd Staden voor het eerst vermeld, als Stathen. In de 12e of 13e eeuw zou er al een kerk hebben gestaan. Bestuurlijk was het Hof ter Staden de belangrijkste heerlijkheid, toebehorend aan de families Van Gistel (1280), Van Moorslede (midden 14e eeuw), Van Lichtervelde (vanaf eind 14e eeuw) en Van Noyelles (vanaf 1472). De heren van deze familie lieten een nieuw kasteel bouwen, dat in 1546 voor het eerst werd vermeld. In 1648 volgde verkoop aan Claudius de Carnin. Onder Frans bestuur werd de heerlijkheid in 1712 verheven tot Graafschap van Carnin en Staden.

In 1566 werden kerk en kasteel geplunderd door de geuzen.

Omstreeks 1870 was er bedrijvigheid van handel in boter en konijnen, vlas, guano, suikerbieten en oliekoeken. Ook ontwikkelden zich olieslagerijen. Begin 20e eeuw was er sprake van teelt en verwerking van cichorei.

De Eerste Wereldoorlog leidde, vanaf eind 1917, tot volledige verwoesting van het dorp, vooral door Britse offensieven. Vanaf oktober 1918 kwamen de geëvacueerden terug, voorlopig gehuisvest in noodwoningen. Vanaf 1920 vond de wederopbouw plaats. Het kasteel van Staden werd echter niet herbouwd, maar in de Kasteeldreve staat vlak bij de plek waar ooit het kasteel van deze adellijke geslachten stond, een in 1975 gemetselde gedenkbank met stenen van de kasteelruïne. In 1943 vond een Brits bombardement op de dorpskom plaats, waarbij de kerk wederom werd verwoest. In 1955 werd het Duitse oorlogskerkhof van de Eerste Wereldoorlog ontgraven en de stoffelijke overschotten werden verplaatst naar het Deutscher Soldatenfriedhof Menen te Menen.

Na de Tweede Wereldoorlog gebeurde er een omschakeling van de landbouw naar groenteteelt met onder meer serreculturen, met daaraan gekoppeld de opkomst van talrijke 'diepvriesbedrijven'.

Bezienswaardigheden

• De Sint-Jan-Baptistkerk
• Het Kunstwerk 1+1=3 van de Stadense kunstenaar Luc Lapere (Marktplaats) symboliseert de drie deelgemeenten.
• Het Eugène Dermautpark
• Het AC/DC, sinds 30 november 2018 het nieuwe gemeentehuis